خیر بخش مری مُتکنا آتش فشاں تیٹ ہندی مروکا بانز
ـ نوشت: حسن مجتبیٰ, مَٹ: عتیق آسکوہ بلوچ
دی بلوچستان پوسٹ
تینا گڈیکو سال آتیٹ مروس گڑا کراچی نا خیابان سحر ٹی مسکہ ولے یخ آ جنگ نا ایسری آن گڈ دنکہ امریکئی دانشور فرانسس فوکو یاما بعد از تاریخ زمانہ پاریسُس کہ بلوچ راہشون خیر بخش مری ءِ خنیسہ و اونا ہیت آتے بنیسہ اندن گمان مسکا کہ مُتکن ولے دائسکان زندہ ءُ آتش فشاں نا بڑزی تیا اسہ گچینو بانز اس ہند کرینے۔ دا اقبال والا بانز تو اسل اَلو ولے تدوکا چل سال آن بلوچ ورنا تا ہر نسل اودے بلوچ آتا چی گویرا پاریسُس۔ دُن انگا بانز آتیکن عظیم سندھی شاعر شیخ ایاز پاریسُس: بانز اخہ در پیر مرے ولے مَش تے تینا ہند آن مُر کننگ نا واہم اُست خواہی ءِ تینا پرہ غاتیٹ تخک۔
خیر بخش ہرا مَش تے تینا ہند آن مُر کننگ خوائسکہ او بنماسی وڑ ہمو ویل، ہمو زوراکی و لُٹ پُل نا ئسر ہرا بلوچ آتیا تہہ و پیشن نا حکمران آک بٹیسہ کریسر‘ و دا بلوچ کسرشون تینا نوک بروتی آن ہلیس پیری اسکان اسہ حالیت جنگ اسیٹی ئٹی مس۔ دا گوڑیفوکا سڑدار و نواب اس ئس ہرا کامریڈ پاننگ ءِ خوش تخاکہ۔ سخت گیر، کم ہیت کروک، مدام آ گفتار خیر بخش مری ہرا ہمو قبیلہ نا سڑدار ئس ہرا بھازا اسٹیریو ٹائپ آن چَپ علم الانسان و اینتھروپولوجی ناعلم ءِ دوئی کروک آتیکن اینو ہم دوستی نا سوب ءِ، ہرافتا چاگڑدی زند، تول و بش و بلوچی تہذیب آ بھازا پِنی آ اینتھراپولوجسٹ آک بھاز سال آتے اسکان دا خانہ بدوش قبیلہ غاتیتون اوار سفری پٹ و پول ئٹی گدریفنو۔ بھاز آ جاگہ غا دافک اینو ہم نیم متکن اشتمالی کِرن اٹ زند گدریفرہ ولے خیر بخش مری بلوچ سردار آن زیات جدید بلوچ قوم پرستی یا بلوچ حق آتا شعور نامسہ مورتی نا اسہ گچینو بشخ ئسے۔ بلوچ حقوق یا جدید بلوچ بلوچ قوم پرستی نا تحریک نا دا مسہ مورتی غوث بخش بزنجو، عطاء اللہ مینگل و خیر بخش مری آ تالان ءِ۔ ولے خیر بخش مری تینے بلوچ قوم پرست آخہ بلکن اسہ حریت پسند اس پاریسُس۔ نوزدہ سد ہفتاد ءُ سہ نا بلوچ سرکشی نا دور اٹ بلوچستان نا مزاحمتی سیاست نا بائیبل گوندوکا کتاب ’’بلوچستان: ان افغانستانس شیڈو اینڈ ٹیمپٹیشنز‘‘ نا نوشتوک سیلگ ہیریسن ہرادے ای اسہ وار بلوچ نا است اس تخوکو امریکئی اس پاریسُٹ، او خیر بخش مری آ اسہ بشخ اس: مارکسزم و اونا بانگو جنگ تننگ نا شونک نا بابت اٹ مارکسز اینڈ کاک فائیٹنگ نا سرحال تون نوشتہ کرینے۔
خیر بخش مری، اونا قبیلہ و اندن آ ایلو بلوچ قبیلہ غاک یک سد ءُ شست و سہ سال آن حالیت جنگ ئٹی مسونو۔ خیر بخش مری تون اوار تاریخ نا خوانوک آک اودے متکنا کِرن ئنا بلوچ بزرگ محراب خان نا کِرن ئتون حساب کیرہ۔ نم شست و ہشت سال پاکستان نا ہم دا اسہ سد و شست و سہ سال ئتون اوار کبو۔ کرد آتادا سیال قوم توران آن تربت و سندھ و پنجاب نا ایب کیب اٹ جہندمی و قطبی کنڈ آتے اسکان تالان ءِ، تیوہ غاتیان بھلا قبیلہ مری قبیلہ ءِ۔
خیربخش مری ہمو قبیلہ نا سڑدار ئس ہرا نا پیرہ خیر بخش مری ہمو وخت انگریزحکمران آتیکن تینا قبیلہ نا بندغ آتے فوج اٹ شاغنگ آن نمّن مسوسُس، ہراتم ساڑی آ پنجاب تون اوار برطانوی ہند اٹ بھاز آ خانوادہ غاتا بھلاک تینا قبیلہ و علاقہ غاتیٹ ہر بندغ ءِ انگریزی فوج اٹ اوار شاغسہ ہند، جاگیر و ڈغار دوئی کننگ ئسر۔ گھوڑی پال اسکیم آتا خانوادہ غاک اینو ہم پاکستان اٹ معتبر مروک ءُ۔ وطن پرست غدار و لخ خلنگ نا لائخ آک۔ دا پین ہیت ئسے کہ اندا اولیکو جنگ نا وختا زور ئنا فوجی اوار شاغنگ آ پنجاب اٹ ہرا خلقی شاعری تخلیق مسوس او اینو ہم خوانوک و بنوک آتا است آتے دتر نا خڑینک شولیفک:
لوکی کملے لدی لدی جاندے
ٹٹ گیءأں یاریاں تے پھل کملائے
ٹک پؤ اتھاہیں ولے ڈھولن یار
نہ ونجھ نہ نجھ وے ڈھولن یار
خیر بخش نا قبیلہ اٹ ہم سندھ و پنجاب اٹ اندنو وڈیرہ ئسر ہرافک انگریز نا دلالی اٹ خیر بخش سینئر نا خلاف مخبر مریسہ ہند دوئی کریسُر۔ برصغیر اٹ دا بندغاک زیات تر جاگیردار، نواب و سردار جدی اصل ئٹی ئسر، چوہدری، نواب،سردار، جاگیردار الورہ اوفک دُز و داڑیل ئسرہ یا گڑا انگریز نا بیٹھکی حکمران آتا رہی آ وطن دوست تخوک آ مخلوق نامخبری تے کریسہ جاگیر و ڈغار تا خواجہ جوڑ مسوسُر ولے خیر بخش مری نا باوہ پیرہ ہمو منہ بلوچ سردار آتیان ئسر ہرافتیا کاٹم تمتوکہ۔انگریز آتا خلاف جنگ تروکا بے پِن آ مری جنگول آتا قبر آک اینو ہم پنجاب بلوچستان سیم آ ڈیرہ غازی خان نا رہی آ ساڑی ءُ۔
لاہور ئٹی تینا ورنائی نا سال آتے گدریفوکا خیر بخش مری دوارہ بھلا ایلم تا بلوچ و ایلو قومیت آتا گچین آ سلوک نا سوب آن تینا کنوکا دیر دیر ءِ ہم بلوچستان آ ایسکہ بسکہ۔ حیدر آباد سازش کیس اٹ خان عبدالولی خان نا اسہ وکیل و پنجاب نیپ نا کسر شون مشتاق راج پائک کہ حیدر آباد سازش کیس نا پیشی نا نا وختا کوریج کن بروکا منہ دے کہی ہلنگوک کنڈ ئنا صحافی خیر بخش مری نا کمرہ عدالت اٹ بننگ تون اونا شرف اٹ بش مسورہ سلیرہ کہ اونا شخصیت و دروشم اسہ بزرگ ءُ شخصیت ئسے نا ڈَول ئس۔ و ورنائی ٹی او بقول امریکئی صحافی میری این ویور نا وجیہہ و زیبا ئی خیربخش مری نا وَڑ و ڈَول اسہ پنی ءُ ہالی ووڈ ڈائریکٹر اسیتون ملاکہ۔
حیدر آباد سینٹرل جیل اٹ کیز مننگ نا وختا او ٹینس گوازی کریکہ و تینا شونک نا جنگول آ بانگو ہم تخاسُس۔خیر بخش مری نا کتاب آک و اونا بانگوک، اوہرانگ ہناکہ جتا گاڑی تیٹ اوڑتون اوار ہنارہ۔ کڑب آ مطالعہ و سال آتا بے وطنی اونا شخصیت ئٹی اسہ سمندر نا ڈَول ءُ توار آن پُر ءُ چُپی اس ودی کرے ولے ہراتم او ہیت کریکہ دروشم آ بشخندہ و اونا دوی ٹی اسہ ماہر ءُ سرجن نا ڈول ءُ لائخی اس مسکہ۔
ہراتم او بے نظیر بھٹو نا دور ات بے وطنی آن واپس ہتنگ کن سی ون تھرٹی ٹی ہتنگا گڑا اونا بانگوک اسہ جتاؤ جانز اسیٹی ہتنگاسُر۔
بے وطنی نا وختا اونا تینا طب نا سنگتاک ہزار خان بجارانی مری و شیر محمد مری المعروف بابو مری یا جنرل شیروف تو اختلاف ودی مس۔ درونا جنگول بلوچ کڑدار ہزار خان بجارانی مری داسہ فوج تون اوار ءِ۔ ہزار خان مری و ایلوفتون اختلاف آک داخہ در ترند ئسر کہ جسٹس نواز نا کسیفنگ آ اونا کسفنگ نا دوبہ خیر بخش مری و اونا مارتیا لگا و اوفتے بھاز آ تُوہ تے اسکان جیل ئٹی تخنگا۔ جیل نا وختا خیر بخش مری تون جیل نا کارندہ غاک بے دادی ہم کریر۔ ہیومن رائٹس کمیشن آف پاکستان نا اسہ پٹ و پولی ٹیم اس خیر بخش مری نا خلاف جسٹس نواز مری نا کسیفنگ نا کیس ءِ دروغ نا دوبہ اس پاریسُس۔
بے وطنی و جیل آتا مرغنا لَڑ ہم دا باغی بلوچ ءِ کاٹم ءِ شیف کریفنگ کتور۔ نئے دا متکنا ولے زندہ انگا آتش فشان ءِ پرغنگ کریسُر۔ ہرادے کنا اسہ سنگت اس لیبیا نا اطالوی استعماریت نا خلاف جنگ کروکا کڑدار عمر مختار تون پارینے۔خیر بخش مری ہم عمر مختار آنبار تینا کوہلو و کاہان آن پیشن مروکا تیل انت کہ اسہ خل اس ہم ارفنگ کن ہلیتو۔ ہرادے فوجی آمر مشرف و اودے جی کروکا ہمرہ غاک مخالف سڑدار پاریسہ کریسُر۔ بیرہ مسہ کاٹم پیری کروکو سڑدار یا باغی سڑدار۔ ولے داڑا خیر بخش مری پاریسُس: جی آؤ، جنرل پرویز مشرف تیوی آ بلوچستان ءِ ترقی یافتہ، اسٹیٹ آف دی آرٹ چھاؤنی اٹ مَٹ کننگ خوائک۔
خیر بخش مری نوزدہ سد و شست آن ہلیس ہراتم قرآن توریسہ پاکستانی اسٹیبلشمنٹ دروغ نا سوغند آتیا نوروز خان و اونا مار وخوارزادہ آتے شیف کریسہ اونا ورنا تے پاہو تریفیسُس آن ہلیس کہنگ اسکان بقول اونا آزاد و عظیم آ بلوچستان کن جدوجہد آ یخین تخا ولے اسٹیبلشمنٹ نا بھلا اصلی چوہدریک داڑا پام کتور کہ او خیربخش مری ہرا ہفتاد نا لَس آ گچین کاری تیٹ ملک ئٹی تیوی آن زیات یعنی اِرا لکھ وونٹ ہلیسہ قومی اسمبلی نا ہند ءِ کٹّیسہ بروکا باسک ئس آخر او انتئے پارلیمنٹ ءِ یلہ کریسہ مَش تا کسر ءِ ارفے۔
داسہ او بلوچ آتا خان بابا جوڑ مسونے۔ اولیکو وار مس کہ ہزار آ بلوچ ورنا و بلوچ زالبولک اونا جنازہ ءِ کوپہ تسر و اودے بلوچ شہدآتا قبرستان پاروکا نیو کاہان اٹ کڈ کریر، وختس زندہ انگا آتش فشاں والا مَشک ہم کڈ مننگ کیرہ!
منتوار: دی بلوچستان پوسٹ
منتوار: دی بلوچستان پوسٹ